Blog: Groeien in contact: zo ontwikkelt een peuter sociale vaardigheden

Peuters maken een enorme ontwikkeling door in een korte tijd. Van eenkennig naar nieuwsgierig, van "mij!" naar voorzichtig delen - het hoort allemaal bij het proces van sociaal leren. Op de kinderopvang spelen we hier dagelijks op in. Maar wat gebeurt er eigenlijk precies in deze fase, en hoe kun je daar als ouder of verzorger bij aansluiten?

Wat is sociale ontwikkeling?

Sociale ontwikkeling gaat over hoe een kind leert omgaan met anderen. Dat begint bij het herkennen van emoties, het uiten van gevoelens en het begrijpen dat anderen ook hun eigen gedachten en wensen hebben. Deze ontwikkeling gaat hand in hand met de emotionele groei van een kind: leren wat je zelf voelt én hoe je daar op een goede manier mee omgaat.

Wat leert een peuter tussen de 2 en 4 jaar?

Peuters beginnen te ontdekken dat ze niet alleen zijn in de wereld. Rond hun tweede jaar ontstaat interesse in andere kinderen, al is het vaak nog vooral naast elkaar spelen in plaats van echt samen. Naarmate ze ouder worden, zie je dat peuters beter gaan begrijpen wat een ander kind voelt of wil, en dat ze langzaamaan leren om rekening te houden met elkaar.

Rond het derde levensjaar ontstaan de eerste pogingen tot samenwerken en zelfs vriendschappen. Delen, op je beurt wachten en samen spelen zijn daarbij belangrijke mijlpalen, maar ook flinke uitdagingen. Peuters willen graag hun zin, en snappen nog niet altijd waarom iets niet mag of lukt. Boosheid of frustratie uit zich dan vaak in gedrag, omdat woorden nog niet altijd beschikbaar zijn.

Hoe begeleiden wij dit op de kinderopvang?

Onze pedagogisch medewerkers begeleiden peuters in dit leerproces met veel aandacht en geduld. We benoemen gevoelens, helpen kinderen elkaar begrijpen, en geven ruimte om te oefenen met sociaal gedrag. Of het nu gaat om leren delen,

conflicten oplossen of elkaar troosten: kinderen krijgen bij ons de kans om dat stap voor stap te leren, in een veilige en warme omgeving.

Wat kun je als ouder doen?

Ouders spelen een grote rol in de sociaal-emotionele ontwikkeling van hun kind. En dat hoeft niet ingewikkeld te zijn. Kleine dagelijkse momenten maken het verschil:

• Benoem emoties, bij jezelf en bij je kind.
• Geef complimenten met uitleg: "Wat fijn dat je op je beurt hebt gewacht!"
• Speel samen en praat na over de dag: wat was leuk, wat vond je lastig?
• Laat je kind regelmatig contact hebben met andere kinderen, bijvoorbeeld in de speeltuin of op bezoek.

En vooral: wees geduldig. Sociale vaardigheden kosten tijd, oefening én voorbeelden. Kinderen leren het meest van volwassenen die zich inleven, uitleg geven en veiligheid bieden.

📚 Bron Nederlands Jeugdinstituut